Smart Energy Hub regio Zwolle Noord (SZN)

Aanleiding

In Nederland wordt steeds meer stroom verbruikt en opgewekt. Sinds 2020 is in de regio Zwolle Noord sprake van congestie op teruglevering. Sinds december 2023 is ook congestie op levering afgekondigd in grote delen van Overijssel, waaronder de regio Zwolle Noord.

Netwerkversterking zal pas in 2028-2030 door TenneT en Enexis worden gerealiseerd. Door de congestie kunnen verschillende plannen voor (extra) duurzame opwekking niet worden gerealiseerd. Het plan van de RES West Overijssel om komende 10 jaar circa 400 MWp opwekcapaciteit van wind en zon te realiseren, loopt bijvoorbeeld vertraging op.

Door de leveringscongestie kan verdere elektrificering niet plaatsvinden en zijn bedrijven voor uitbreiding van hun activiteiten genoodzaakt om individueel te zorgen voor extra (vaak fossiele) opwekking. Uit verschillende systeemstudies – o.a. van TenneT en Gasunie - blijkt dat een goede balans tussen systemen voor duurzame elektriciteit, gas en warmte cruciaal is om de transitie te laten slagen.

In dit gebied met een toenemende energievraag en opwek is een geïntegreerde aanpak cruciaal om de congestie op te lossen en een betaalbare, duurzame ontwikkeling mogelijk te maken.

Doelstelling

Het doel van het project is om een multimodaal energiesysteem te ontwikkelen voor duurzame elektriciteit, warmte en gas (groengas / H2) waarin systeemintegratie en energie-efficiëntie centraal staan.

Dit systeem start bij het maximaal benutten van beschikbare netcapaciteit door gebruik en teruglevering van elektriciteit in plaats en tijd te sturen om netcongestie te voorkomen. In geval van congestie op levering wordt voorkomen dat er onnodig kostbare en niet-duurzame opwekking wordt ingezet, omdat duurzame opwekking niet kan worden toegelaten.

Dit project legt de basis voor verdere opschaling van het energieplatform naar het gehele bedieningsgebied Regio Zwolle Noord, waaronder toekomstige windparken, zonneparken en de twee andere bedrijventerreinen in Dalfsen en Staphorst. Voor Enexis is dit de belangrijkste pilotlocatie binnen de landelijke ontwikkeling van collectieve contractvormen en technische inpassing ten behoeve van betere netbenutting in het Landelijk Actieprogramma Netcongestie.

Korte omschrijving

Onder regie van Herstructureringsmaatschappij Overijssel is een kopgroep gevormd van provincie Overijssel, gemeente Zwolle, waterschap WDOD, bedrijven en eigenaren/exploitanten. Het project start op Hessenpoort en groeit gefaseerd uit in de regio Zwolle Noord.

Bestaande en toekomstige assets voor duurzame opwekking, opslag en conversie worden gefaseerd ingepast en aangestuurd. HMO ontwikkelt met en voor alle partijen de technische, juridische en financiële randvoorwaarden.

Spectral ontwikkelt in afstemming met Enexis een besturingsplatform voor het lokale energiesysteem. Spectral ontwikkelt beslismodellen en algoritmes waarmee integraal optimale keuzes gemaakt worden, rekening houdend met technische, economische, ecologische en sociale wegingsfactoren.

Het beslismodel kan op basis van real-time gemeten waarden sturen in gebruik, opwek, opslag en conversie, rekening houdend met de beschikbare netcapaciteit. Voor toekomstige opschaling is samenwerking met de erkende meetbedrijven gezocht, zodat de meetbedrijven 'hun' digitale meters geschikt maken voor real-time meting en communicatie.

Resultaat

Dit project resulteert in een energiesysteem, waarin afstemming van opwekking, gebruik, opslag en conversie van energie tussen verschillende modaliteiten (elektriciteit, warmte & duurzame gassen) plaatsvindt, schaalbaar naar regionaal niveau.

De focus op systeemintegratie van duurzame elektriciteit, warmte en (groen)gas maakt het project onderscheidend van andere SEH's. De scope van het project omvat de stapsgewijze inpassing van:

• Bestaande en nog te realiseren zonnedaken;
• Energie-eiland WDP (ZonPV, batterij);